بررسی اثر تغییر اقلیم بر نیاز خالص آبیاری برنج مطالعه موردی :دشت تجن

در این پژوهش اثر تغییر اقلیم بر نیاز خالص آبیاری برنج در منطقه دشت تجن مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا آشکار سازی رخداد تغییر اقلیم با استفاده از آزمون های ناپارامتری من-کندال و تخمینگر سن صورت گرفت. سپس متغیر های بزرگ مقیاس مدل گردش عمومی جو با مدل اقلیمی hadcm3 تحت سناریوی a2 در چهار دوره زمانی 2001-1971، 2040-2011، 2070-2041 و 2100-2071 دریافت شدند. برای کوچک مقیاس سازی داده های مدل گردش عمومی جو در سطح منطقه از روش های کوچک مقیاس سازی آماری sdsm5.5.1، شبکه عصبی مصنوعی و روش تناسبی استفاده شد. تبخیر و تعرق پتانسیل به روش پنمن مونتیث، باران موثر به روش usda و در نهایت نیاز خالص آبیاری برنج در منطقه مورد نظر برای دوره مشاهده ای و دوره های آتی برای هر مرحله از رشد گیاه در نرم افزار cropwat8.0محاسبه شدند. اثر کمبود آب بر عملکرد محصول با استفاده از تابع تولید خطی مورد ارزیابی قرار گرفت. براساس نتایج به دست آمده از آزمون های آماری روند، مشاهده شد که روند معنی داری در تغییرات داده های هواشناسی منطقه وجود دارد و پدیده ی تغییر اقلیم در منطقه رخ داده است. نتایج کلی مدل sdsmو روش تناسبی، نشان دهنده کاهش در مقدار بارندگی و افزایش در مقدار دما در دوره های آتی است. نتایج مدل شبکه عصبی مصنوعی به دلیل درصد خطای بالا برای شبیه سازی دما در دوره مشاهده ای رضایت بخش نبود. نتایج مدل cropwat نشان دهنده این بود که با افزایش تبخیر و تعرق پتانسیل و کاهش بارندگی موثر و افزایش آب مصرفی گیاه، نیاز خالص آبیاری گیاه برنج در حوزه مورد نظر طی سال های آتی تا سال 2100 افزایش می یابد. همچنین درصد کاهش عملکرد در سال های آتی به میزان ناچیز رو به افزایش است. بنابراین در اثر تغییر اقلیم هر چه به سال 2100 نزدیک تر می شویم بارش موثر با مقدار کمتری می تواند نیاز آب مصرفی و نیاز خالص آبیاری برنج را در منطقه مورد نظر تأمین کند.